تحلیل ونقد برخی نظریات در باب منشاء دین

  بحث و پژوهش پیرامون منشاء پیدایش دین ،در دوران جدید از پایه ای ترین مباحث دین شناسی و کلام جدید است . تعامل دین وعلم در دنیای پیشرفته کنونی ،موقعیت دین را به چالشی اساسی کشانده است وبه این بحث دامن زد که اصولا ًدین ،برساخته عواملی غیر از وحی الهی بوده است ؛عواملی مانند ترس ، جهل و عوامل دیگر جامعه شناختی وروانی وغریزی و...را منشاء پیدایش دین در جامعه بشری به شمار آوردند و با تئوری سازی به تحکیم وتثبیت فرآورده های ذهنی خویش پرداختند .دراین پژوهش عمده ترین نظریات مطرح شده توسط دانشمندان این علوم ،تحلیل وارزیابی گردیده است :

1- نظریه ترس که براساس آن منشاء گرایش بشر به دین ،ترس از حوادث طبیعی عنوان شده است .

2- نظریه جهل که منشاء گرایش بشر به ماوراءطبیعت رادر جهل ونادانی انسان نسبت به علل به وجود آمدن حوادث طبیعی پنداشته است .

3- نظریه جامعه شناختی دورکیم که دین را برساخته جامعه برای حفظ و صیانت از نقطه وانسجام جامعه دانسته است .

4- نظریه فروید که مطابق یکی از تقریراتش غریزه جنسی ،اساس گرایش بشر به دینداری فرض شده است.

موارد ضعف و کاستی این نظریات ، بعداز تبیین آنها ،محور این نوشتار است ودر پایان به تبیین و تثبیت نظریه برگزیده که منشاء پیدایش دین را فطرت خدا خواهانه نوع بشر می داند ،پرداخته است.