نقش زنان در نهضت عاشورا

چکیده

رساله حاضر بنام نقش زنان در نهضت عاشورا می‌باشد و به بررسی نقش بانوانی که در روز عاشورا حضور داشته و در روند نهضت حسینی تأثیرگذار بوده‌اند پرداخته شده است.

آنچه در این مجموعه فراهم آمده وقایع مربوط به نقش زنان در قبل از عاشورا روز واقعه و بعد از آن است و قبل از تشریح موضوع اصلی به جایگاه زنان در اقوام و ادیان پرداخته شده و پس از آن جایگاه و مقام رفیع زن در اسلام بررسی گردیده است.

هدف از این پژوهش بررسی نقش زنان در واقعه عاشورا است که آیا بانوان فقط برای تأثیر بخشیدن به بعد تراژدی واقعه حضور داشته‌اند و یا اینکه رسالت مهمی بر عهده آنان بوده است؟

و روشن نمودن این مسئله که آیا تنها بانوان خاندان پیامبر 9این رسالت را به عهده داشته‌اند یا وظیفه دفاع از ولایت بر عهده تمام زنان چه در آن زمان و چه در دوره حاضر می‌باشد.

این رساله در چهار بخش تدوین شده است که در بخش اول به نقش زنان در اقوام و ادیان پرداخته شده که با بررسی تاریخی می‌بینیم زن در این اقوام هیچ ارزش و مقامی دارا نبوده و اگر چه فعالیت‌های زیادی انجام می‌داده ولی هیچ حقوقی در امور اجتماعی نداشته و از تعلیم محروم بوده است. ظهور اسلام برای زن در حقوق متعدد و احترام خاصی در نظر گرفت و او را همسان و همردیف با مردان در امور اجتماعی قرار داد و آزادی به ایشان داد که در هیچ برهه زمانی و هیچ حکومت و آئینی به زنان داده نشده بود.

در بخش دوم به نقش زنان قبل از واقعه و علت همراهی با کاروان و مسئولیت‌های خطیر ایشان که نقش تربیتی، تشویقی، دفاع از ولایت و... است اشاره شده. بدنبال آن فداکاری‌های زنان کوفه چون طوعه و همسر حبیب بن مظاهر نام برده شده و اینکه حضرت زینب‌3به عنوان سرپرست کاروان و نایب خاص امام‌7از سوی امام حسین‌7انتخاب شده است.

در بخش سوم به بیان نقش زنان در روز واقعه پرداخته شده که در ابتدا بانوان غیر هاشمی چون ام وهب، ام خلف و... موارد حضور ایشان نام برده شده بدنبال آن از زنان هاشمی چون فاطمه صغری‌3دختر امام حسین‌7و رباب و... یاد شده است. علاوه بر آن به خویشتن‌داری حضرت زینب‌3هنگام شهادت فرزندان و دفاع از جان برادر خویش و دفاع از جان امام سجاد‌7که مقام ولایت را به عهده داشتند پرداخته شده.

در بخش چهارم به نقش زنان در بعد از واقعه اشاره شده که چگونه کاروان اسراء در طول سفر به کوفه و سپس شام رسالت‌های دینی خود را فراموش نکرده و مسئولیت پیام‌رسانی و تبلیغ خود را در لحظه به لحظه این سفر انجام می‌دادند که گاهی به صورت خطبه و سخنرانی و گاه به صورت مرثیه‌سرایی و عزاداری نمودار می‌شده و همواره بر حفظ ارزش‌های اسلام و جلوگیری از تحریفات آن می‌کوشیدند.