پيامبر صلى الله عليه و آله: بدان كه راستگويى، پر بركت است و دروغگويى شوم.
قوانین مبتنی بر متون دینی نیازمند به‌روزرسانی هستند
«بسم اللّه الرّحمن الرّحیم»
اطلاعیه برگزاری سلسله نشست‌های پژوهشی با عنوان «بایسته‌های پژوهش در حوزه مباحث علوم اسلامی با تکیه بر مسائل روز»
▫️واحد پژوهش مدرسه علمیه اسلام شناسی حضرت زهرا سلام الله علیها، در سالروز بزرگداشت مقام معلم و همزمان با افتتاح ساختمان جدید مؤسسه اقدام به برگزاری دو نشست علمی با عنوان «بایسته‌های پژوهش در حوزه مسائل فقهی بانوان» با حضور استاد محترم، بانوی مجتهده سرکار خانم زهره صفاتی و «بایسته‌های پژوهش در حوزه آیات الأحکام با تکیه بر مسائل بانوان» با حضور استاد محترم سرکار خانم دکتر عزت‌السادات میرخانی نمود.
▫️در نشست نخست سرکار خانم صفاتی بر این نکته تأکید نمودند که در زمینه حقوق بانوان، قوانین مبتنی بر متون دینی نیازمند به‌روزرسانی هستند زیرا در مواردی ما در روایات با مفاهیمی مواجه هستیم که در قوانین فعلی به درستی لحاظ نشده و نیازمند بازنگری هستند. بحث قصاص، دیات، ارث، طلاق، شهادات، ریاست خانواده و ... از جمله حوزه‌هایی هستند که می‌توان در آنها تجدید نظر نمود. بانو صفاتی فرمودند در این قبیل حوزه‌ها ما امروزه با سه نوع رویکرد مواجه هستیم که هیچ کدام صحیح نیستند؛ این سه رویکرد عبارتند از:
۱- نمی‌توان به ترکیب مسائل فقهی دست زد و باید بر اساس نظر مشهور قانونگذاری نمود.
۲- اسلام به تنهایی پاسخگو نیست و باید تطبیقی کار کرد و نظام حقوقی جمهوری اسلامی را با نظام حقوقی کشورهای دیگر تطبیق داد.
۳- قوانین فعلی بر اساس وحی عادلانه هستند اما در عصر مدرن غیر عادلانه می‌باشند و جنبه تاریخی پیدا نموده‌اند.
ایشان در ادامه فرمودند با توجه به اینکه این سه رویکرد هیچ کدام نمی‌توانند مشکل را حل کنند چون جنبه‌های عملی و کاربردی ندارند، باید نسبت به اجتهاد در مسایل فکری کرد؛ خصوصا که در قانون اساسی جمهوری اسلامی چارچوبی وضع شده که با تکیه بر اجتهاد مستمر فقهای جامع الشرایط که برخاسته از کتاب و سنت معصومین علیهم‌السلام است، تغییر قوانین لحاظ شده است.
استاد در ادامه روایتی از امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را نقل نمودند که حضرت می‌فرمایند: «القرآن اربعة ارباع: ربع فینا و ربع فی عدونا و ربع فی فرائض و احکام و ربع فی قصص و امثال.» در تحلیل روایت بانو صفاتی فرمودند حکم، واجبی است که باید به آن عمل کنیم. (اعتقادیات و بایدها هم جزء احکام می‌شوند، بنابراین بحث خیلی وسیع می‌شود)؛ اگر کل آیات ۶۲۳۶ آیه باشد، یک چهارم آن که حضرت می‌فرمایند فقهی است، حدود ۱۵۰۰ آیه خواهد بود که باید استخراج شوند و در بازنگری قواعد و قوانین مورد استفاده قرار گیرند.
▫️استاد محترم بانو صفاتی فرمودند برای جامعه صحیح داشتن، باید به عدالت برسیم. عدالت مقوله وسیعی است و در حوزه مسایل زنان هم باید عدالت عملی شود و حاکمیت باید وظایف خود را انجام دهد؛ عدل تابع احکام نیست، بلکه حاکم بر احکام است و اسلام دینی عادلانه است.
شهید مطهری در این باب می‌گوید: اصل عدالت از مقیاسهای اسلام است که باید دید چه چیزی بر آن منطبق می شود. دین آنچه عدل است می گوید. حکم شرع از محور عدالت و حقوق فطری خارج نمی‌شود. حکمی که به شارع نسبت داده می‌شود، عین عدل است اما چه میزان از احکام زنانه جزء قطعیات و کلام شارع است تا ما آن را عین عدالت بدانیم؟ چه میزان از احکام موجود که مبنای قانونگزار بوده است جزء قطعیات است؟ در تشریع، تنفیذ و قضا باید قوانین عادلانه باشد و تفسیر عادلانه از قوانین داشته باشیم تا اجرایی شوند. قانون مجازات اسلامی هنوز به روز نشده است. ارث از نمونه‌های این موضوع است؛ این در حالی است که در متون دینی و احادیث، نکاتی دریافت می شود که متفاوت با قانون ارث فعلی است.
تأکید بر مطالبه‌گری زنان از حاکمیت برای تجدید نظر در قوانین، آخرین موضوعی بود که بانو صفاتی درباره آن بحث نمودند. از دیدگاه ایشان مطالبه گری اهمیت بسیاری دارد که راه را برای بازنگری در قانون می‌گشاید و منشأ تجدیدنظر در قوانین مربوط به زنان خواهد بود.
گفتنی است در این نشست جمعی از طلاب سطح ۳ و ۴ مدرسه علمیه اسلام شناسی حضرت زهرا سلام الله علیها، طلاب و اساتید مدرسه عالی خواهران جامعة المصطفی صلی الله علیه و آله و برخی از اعضای محترم مرکز تخصصی زن و خانواده مدرسه علمیه اسلام شناسی حضور یافتند.
- 353 خوانده
نظرات
ارسال نظر جدید