ورود شما را به سایت مدرسه علمیه اسلام شناسی حضرت زهرا سلام الله علیها گرامی می داریم

پاسخ به شبهات آیات ارث زنان و تعددزوجات پیامبر(ص)و...

 

پاسخ به شبهات آیات ارث زنان و تعددزوجات پیامبر(ص)و...

1395/06/11  |  1،760 بازدید

در اینجا به شبهاتی درباره ارث زنان وعلت نصف بودن آن نسبت به مردان ، تفسیرآیات ابتدایی سوره تحریم ، تعددزوجات پیامبر(ص)؛علت عدم تشریع چند شوهری برای زنان وعلت دخالت نکردن خدابه طورمستقیم درحوادث واتفاقات و...به اختصار پاسخ داده شده است.

شبهاتی درباره ارث زنان وعلت نصف بودن آن نسبت به مردان ، تفسیرآیات ابتدایی سوره تحریم ، تعددزوجات پیامبر(ص)؛علت عدم تشریع چند شوهری برای زنان وعلت دخالت نکردن خدابه طورمستقیم درحوادث واتفاقات و...مطرح شده است  اینک به اختصاربه پاسخ پرسش های فوق میپردازیم.

 

پاسخ به سوالات توسط استاد ارجمند سرکار خانم عطار رئوف

برای پاسخ پرسش ها  توجه به چند نکته ضروری به نظر میرسد.

1-تمام عالم هستی ازخدای متعال وبه سوی اواست.واومالک جهان هستی است.اوحق ربوبیت تشریعی وقانون گذاری برای بشردارد.«ان الحکم الا لله»ازنظرعقل سلیم نیزخالق متعال، بهترین قانون گذار است؛زیرادانای مطلق است که به هیچ کس وهیچ چیزنیازنداردوحکیمی است که ازهرعیب ونقص واشتباه مبراست.به همین جهت قوانینش  کامل ترین وجامع ترین برنامه هااست.ازین رو روح تعبد دراحکام وحقوق الهی به استدلال وبرهان عقلی برمیگردد.

2-جهان آفرینش وانسان هدف مشخص وسرمنزل خاصی دارندکه رفتارآنان براساس ومبنای آن اهداف وغایت تنظیم میشود.براساس بینش اسلامی دنیاگذرگاه آخرت وزندگی حقیقی وسعادت واقعی بشر،درزندگی اخروی اواست.دنیا خوابگاه وعشرتکده نیست بلکه میدان رشد ومزرعه وجای کشت زاراست.قهرا مزرعه جای تلاش وعرق ریختن است.

گاهی مبنای اعتراض به تفاوت حقوق زن ومردنگاه یک سویه به حیات انسانی وغفلت ازفرجام وهدف حقیقی زندگی است.

3- زن همانند مرد ازیک گوهره وجودی آفریده شده وبنده خدا است وشایستگی رسیدن به مقام شامخ خلافت الهی را دارد.انسانیت «انسان» به روح اوست وروح مذکرومؤنث ندارد.

4-تفاوت های جنسیتی ، واقعیت هایی حکیمانه اندکه دست تدبیر الهی آن ها را به عنوان بخشی ازنظام احسن وجود قرار داده است؛ چراکه این تفاوت ها منشأکمال ، موجب احساس نیازمتقابل، زمینه سازبقای حیات انسانی وتحکیم پیوند ها است.بنابراین منطقی ومعقول به نظرمیرسد که بعضی تفاوت های حکیمانه منشأبرخی اختلافات حقوقی باتوجه به مسؤلیت ها وتقسیم کار ها وتنظیم روابط وگوناگونی نقش ها گردد.

5-زن ومرد درهرموقعیت اجتماعی وفردی ودرهرنقشی که قرارمیگیرند،باید خانواده را به عنوان یک اولویت قراردهند، چراکه خانواده به عنوان یک نهاداصیل، مبنای شکل گیری اجتماع است.

6-نکته بسیارمهم دیگرتوجه به تلازم حق وتکلیف است.تلازم حق وتکلیف ازیک سو و محرومیت ومعافیت ازسوی دیگر سبب برقراری توازن حقوقی میگردد. برای مثال درنفقه مرد تکلیف دارد وزن دارای حق است . و گاهی درمواردی برعکس .حال باتوجه به وظیفه نفقه تفاوت ارث مطرح میشود.

7-دنیا طبق طبیعت ذاتی که دارد، محل تزاحم ودرگیری علت ها واسباب وگرایشات ومحل اثرپذیری واثرگذاری های متعددموجودات ازاعمال انسان هاوتأثیرموجودات دیگراست.

8-عالم دنیا ،عالم اسباب ومسببات است واموربراساس علل وعوامل خاص خود جاری میشوند .وهرپدیده براساس علت خاص تحقق میابد. قانون علیت یکی ازسنت های حاکم برجهان هستی میباشد وعلت العلل هم خداوند است .

حال باتوجه به مقدمات مذکور به پاسخ پرسش ها میپردازیم .

سوال اول: نصف بودن آن نسبت به مردان و دلیل اختلاف ؟

دراین سوال چند محور وجود دارد که مهمترین آن درباره حقوق زن واینکه چرا ارث زنان کمتر ازمردان است .

پاسخ:اصل برخورداری زن از ارث به روشنی دراسلام مطرح است.اما دلیل اختلاف دربرخی موارد که سهم زن نصف سهم مرد است وضع خاص وتکلیف مرد درمورد پرداخت نفقه به زن وخانواده است. علاوه برنفقه مهریه نیز برعهده مرد است . درباره لزوم نفقه ومهریه برمرد ، اسلام جهات روانی وطبیعی زن ومرد را درنظرگرفته است. جهاتی مانندگرفتاری زن درتولیدنسل، قدرت کمتراوازمرددرتولیدوتحصیل ثروت ودیگرملاحظات دقیق روانی که باعث استحکام وعلقه های عاطفی درخانواده میشود.(بحث تلازم حق وتکلیف) نکته دیگر اینکه درمورد مرد یک سری وظایف اجتماعی وخانوادگی ، غیراز مهریه ونفقه وجودداردکه به طور مستقیم یاغیرمستقیم سبب تحمیل باراقتصادی ومادی میگردد درحالیکه ازنتایج این تکالیف زنان نیزبهره مند میشوند.

ازسوی دیگروظیفه جهادومبارزه بادشمن نیزازوظایف مردان بوده است که درضمن آن ازکارهای اقتصادی بازمیماند ودرزمان حاضرسربازی به مدت دوسال مانع کسب درآمد برای مردان است ؛ حال باتوجه به موارد فوق دوبرابرشدن سهم ارث مرد میتواند جبران کننده این خلأ اقتصادی گردد.                                                                                                                                                   

هرچندکه ظاهراین تقسیم دربرخی مواردبرخورداری مضاعف مرد از ارث ومزایای اقتصادی است ولی واقعیت چنین نیست زیرااگرچه نتیجه این تقسیم درمرحله تملیک مرد را دوبرابرمالک میکند ولی درمرحله مصرف واختصاص تقریبا زن بیش ازمرد بهره میبرد زیرا زن دارایی وسهم خود رابرای خود نگه میداردوهیچ الزامی برای خرج کردن آن ندارد. اما سهم مرد عملاوغالبا درجریان انفاق وتأمین هزینه به خانواده اش که به طورتقریبی نیمی ازآن را زنان تشکیل میدهند بازمیگردد.                                                                                                                                                                                    یادآوری:دراسلام سهم ارث زن همواره نصف مرد نیست. گاه زن ومرد درارث مساوی اند مانند پدر ومادرکه هرکدام یک ششم ارث میبرند یاحتی گاهی سهم زن بیشتر ازمرد است مثل اینکه شوهر ویک دختر ازمتوفی باشدکه سهم دختر سه برابرسه پدر ش میشود. پس همانگونه که ملاحظه میشود خدای حکیم چیزی کم نگذاشته است . درسایرحقوق نیز همینگونه است . هرچیزی سرجای خود وبه تناسب مسؤ لیت ها ووظایف تعیین شده است . ضمن اینکه اختلاف درارث جنبه ارزشی ندارد ودو برابربودن سهم ارث مرد نسبت به زن هرگز به معنای ارزش مضاعف مردان نیست.

اما قرآن کریم کتاب الهی وسخن پروردگاراست قرآن حجت الهی بوده وبرای دانشمند دینی یکی ازمهترین منابع شناخت است. احکام واخلاق ، حقوق وسایرامورمربوط به سعادت انسان  درآن بیان شده است .عالمان دینی احکام وحقوق وقوانین تربیتی و....را ازآن استنباط میکنند.

سوال دوم: تفسیرآیات ابتدایی سوره تحریم و تعدد زوجات در پیامبر اکرم ص و علت عدم تشریع چند شوهری برای زنان ؟

دراین سوال هم محورهای متعددی وجود داردکه به آن ها میپردازیم .

1) پرسشگرمحترم درباره آیات ابتدایی سوره تحریم سوال فرمودند که خداوند فرمود: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضاتَ أَزْواجِكَ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ (1)که براساس برخی تفاسیر ازین آیات برداشت (العیاذبالله ) شهوترانی شخصیت پیامبرشده است وبه طورطبیعی تعددهمسران پیامبرنیزشاهدی براین ادعا گرفته شده است. ماابتدا به تفسیراین آیه پرداخته ودرمحوردوم پاسخ ، به تعددهمسران پیامبرمیپردازیم.

در شان نزول آيات فوق(1تا5) روايات زيادى در كتب تفسير و حديث و تاريخ شيعه و اهل سنت نقل شده است كه ما از ميان آنها آنچه مشهورتر و مناسبتر به نظر مى‏رسد انتخاب كرده ‏ايم و آن اينكه:

پيامبر ص گاه كه نزد" زينب بنت جحش" (يكى از همسرانش) مى‏رفت زينب او را نگاه مى‏داشت و از عسلى كه تهيه كرده بود خدمت پيامبر ص مى‏آورد، اين سخن به گوش" عايشه" رسيد، و بر او گران آمد، مى‏گويد: من با" حفصه" (يكى ديگر از همسران پيامبر ص) قرار گذاشتيم كه هر وقت پيامبر ص نزد يكى از ما آمد فورا بگوئيم آيا صمغ" مغافير" خورده‏اى؟! (" مغافير" صمغى بود كه يكى از درختان حجاز به نام" عرفط" (بر وزن هرمز) تراوش مى‏كرد و بوى نامناسبى داشت) و پيامبر ص مقيد بود كه هرگز بوى نامناسبى از دهان يا لباسش شنيده نشود بلكه به عكس اصرار داشت هميشه خوشبو و معطر باشد! به اين ترتيب روزى پيامبر ص نزد" حفصه" آمد، او اين سخن را به پيامبر ص گفت، حضرت فرمود: من" مغافير" نخورده‏ام، بلكه عسلى نزد زينب بنت جحش نوشيدم، و من سوگند ياد مى‏كنم كه ديگر از آن عسل ننوشم (نكند زنبور آن عسل روى گياه نامناسبى و احتمالا مغافير نشسته باشد) ولى اين سخن را به كسى مگو (مبادا به گوش مردم برسد، و به گويند چرا پيامبر غذاى حلالى را بر خود تحريم كرده؟ و يا از كار پيامبر در اين مورد و يا مشابه آن تبعيت كنند، و يا به گوش زينب برسد و او دل‏شكسته شود.

ولى سرانجام او اين راز را افشا كرد، و بعدا معلوم شد اصل اين قضيه توطئه‏اى بوده است، پيامبر ص سخت ناراحت شد و آيات فوق نازل گشت و ماجرا را چنان پايان داد كه ديگر اين گونه كارها در درون خانه پيامبر ص تكرار نشود « اصل اين حديث را" بخارى" در جلد 6 از صحيح خود صفحه 194 نقل كرده است.»

در بعضى از روايات نيز آمده است كه پيامبرص بعد از اين ماجرا يك ماه از همسران خود كناره‏گيرى كرد

«تفسير قرطبى" و تفسيرهاى ديگر ذيل آيات مورد بحث » و حتى شايعه تصميم آن حضرت ص نسبت به طلاق آنها منتشر شد، به طورى كه سخت به وحشت افتادند « تفسير فى ظلال جلد 8 صفحه 163» و از كار خود پشيمان شدند.

بدون شك مرد بزرگى همچون پيغمبر اسلام ص تنها به خودش تعلق ندارد، بلكه به تمام جامعه اسلامى و عالم بشريت متعلق است، بنا بر اين اگر در داخل خانه او توطئه‏هايى بر ضد وى، هر چند به ظاهر كوچك و ناچيز، انجام گيرد نبايد به سادگى از كنار آن گذشت، حيثيت او نبايد نعوذ باللَّه بازيچه دست اين و آن گردد،

(تفسير نمونه، ج‏24، ص: 273)

ب)درباره علت ازدواج های متعددپیامبراکرم ص که دستاویزتهمت های ناجوانمردانه مستشرقان نیزبوده نکاتی قابل توجه است.

یک:یکی ازویژگی های اختصاصی رسول الله ص امکان ازدواج بیش ازچهارهمسربه صورت عقد دایم بود.البته این عدم محدودیت تاده سال بود وبعدآن ازدواج تازه برای آن حضرت تحریم شد.آزادی ازدواج دراین دوره ده ساله همگان را به سوی حکمت آن سوق میدهد.

دو: حقوق زنان دردوره تاریک جاهلیت دستخوش هوسرانی مرد قرار گرفته بود(کما این که امروزه دستخوش جاهلیت مدرن قراردارد.)واین حقوق نابود شده توسط پیامبرزنده شد وزن به مقام خویش نائل گردید.بدان حد که یکی ازآخرین توصیه های پیامبر، رعایت جایگاه زن بودوفرمود الله الله فی النساء

سه:پیامبردرسن 25سالگی باخدیجه کبری که 28ساله بود ازدواج کرد وتا50سالگی یعنی سال دهم بعثت فقط باآن بانوی بزرگ زیست وتاهنگام رحلت حضرت خدیجه ، باکسی ازدواج نکرد. ازاین رواگرشهوت ران بود، بازنی مسن تر ازخود وصلت نمیکردو25سال آغازین زندگی زناشویی وشورجوانی رابااونمیگذرانید .

چهار: اگرسخنی درباره ازدواج های متعددمطرح است دوره حدفاصل 50تا63سالگی حضرت راشامل میشود.به طورقطع ویقین آن ازدواج ها ، عوامل گوناگون دینی، سیاسی، اجتماعی، واقتصادی داشت وبرای حل مشکلات جاری بود؛ زیرا سن 50 سالگی اقتضایی برای خوشگذرانی وشهوترانی جنسی مرد ندارد.علاوه براین ، بسیاری اززنان پیامبربیوه بودند جزیک نفرواکثرا ازنظرسن بالاوحتی پیربودندوبرخی بارها با ناسازگاری ها وحسادت ها ی زنانه پیامبررا می آزردند.                                                                                                                                                                        

پنج:انسان های تنوع طلب وشهوت ران معمولا ازازدواج های دایم شانه خالی میکنند وبه کامرانی های گذراوآنی میپردازند درحالیکه درزندگی پیامبرچنین امری مشاهده نشد.

اینک به تحلیل علت ازدواج های پیامبرمی پردازیم .

الف)اجرای حکم الهی وزودودن افکارغلط جاهلی ؛مانند ازدواج با زینب دخترجحش.

ب)تقویت جایگاه اجتماعی زنان آسیب دیده ، همچون زنان شوهر ازدست داده واسیر

ج)دلجویی از زنان ، به دلیل آسیب هایی که به خاطر پذیرش اسلام متحمل شدند مانند ازدواج با ام حبیبه

د)حرکت سیاسی وپیوند با قبایل وطوایف بزرگ عرب ، مانند پیوند با عایشه

ه)محافظت وتأمین زندگی بیوه زنان درمانده ویتیمان به جای مانده مانند:ازدواج با ام سلمه وزینب دخترخزیمه

و)نشان دادن عظمت وشکوه اسلام ومسلمین مانند:ازدواج با صفیه

ز)حفظ آنان ازخطرات جانی ، ازدواج باسوده

ح) آزادسازی اسیران ، ازدواج با جویره

یادآوری اقرارواعتراف برخی چهره های مغرب زمین دراین باره نیز خالی از لطف نیست.

جان دیون پورت انگلیسی میگوید:باین که درآن زمان زیادزن گرفتن کاربدی نبودولی با این حال ، حضرت محمدتا 50 سالگی بایک زن زندگی کرد. آیا ممکن است کسی شهوت ران باشد وهیچ مانعی هم نباشد ولی بایک زن زندگی کند؟! توماس کارلایل :به رغم دشمنان ، حضرت محمد(ص)هرگز شهوت پرست نبود واین تهمت ، بی انصافی است.(رک عقیقی بخشایشی؛ همسران پیامبر؛ص78)

2) به چه دلیل چند شوهری برای زنان تشریع نشده است ؟

اینکه چرا زن نمیتواند همزمان چند همسرداشته باشد باذکرمقدمه ی به توضیح پرسش میپردازیم .

ازدواج و تشکیل خانواده دارای مصلحت و کارکرد های فراوانی است که روابط جنسی و ارضای شهوت یکی از کارکرد های ازدواج است.ارضای غریزه جنسی در حقیقت یک سوق دهنده و محرک برای رسیدن به اهداف اصلی ازدواج که همان تولید نسل، تشکیل خانواده ،تربیت نسل، تکامل فردی و اجتماعی و ... می باشد. از طرفی ممنوعیت تعدد شوهر به لحاظ حکمت ها و دلایل متعددی است که به برخی از آن ها اشاره می نماییم:

1-اقتضای طبیعی

یکی از مهم ترین حکمت هایی که می توان برای ممنوعیت تعدد شوهر نام برد اقتضای طبیعی و طبع زن و غیرت و طبیعت مرد است که از چنین امری روی گردان است. پیشرفت علم و صنعت نه تنها منکر این حقیقت نیست بلکه پژوهش تجربی در حوزه ی علم روانشناسی آن را ثابت کرده است.

غیرت مرد نسبت به همسر و مادر بر اساس خلقت و طبیعت او و مطابق با مصلحت انسان است. این مساله امری اعتباری نیست تا بتوان با رشد علم و دانش با آن مخالفت و بر خلاف مقتضای آن رفتار نمود. این در حالی است که از نظر روانی تفاوتی اساسی بین ساختار روانی و گرایش ها و عواطف زن و مرد وجود دارد.

روان شناسان معتقدند که زنان به طور طبیعی ((تک شوهر گرا)) می باشند و به طور فطری از تنوع همسر گریزانند ، و خواستار پناه یافتن زیر چتر حمایت عاظفی یک مرد می باشند و تنوع گرایی ذر زنان نوعی بیماری است؛ ولی مردان به طور معمول تنوع گرا میباشند.

چنانکه میدانید احکام اسلام همه متناسب با نیاز های واقعی و ویژگی ها و خصلت های ذاتی انسان ها وضع گردیده است. حساسیت زنان نسبت به چند همسری شوهرشان بیشتر ناشی از حس تمامیت خواهی و ... است؛ یعنی این حساسیت، ذاتی زنان نیست؛ مردی که همسر دوم برمی گزیند در واقع همسر اولش حساسیت نشان داده و مخالفت می کند اما همسر دوم که او هم زن است چنین حساسیتی را ندارد یعنی زنان برای جلوگیری از ورود زنی دیگر به زندگیشان حساس اند اما نسبت به ورود خود در زندگی دیگران حساس نیستند.

2- حکمت بهداشتی

بی شک ارتباط جنسی می تواند زمینه مناسب برای شکل گیری بیماری ها و عفونت های مختلف و انتقال آن را فراهم آورد این احتمال در ارتباطات متعدد جنسی بیشتر و خطرناکتر است. در این میان زنان به لحاظ ساختار جسمی و فیزیکی( داشتن رحم که محل تجمیع ترشحات زن و مرد است) و هم به خاطر فعل و انفعالات طبیعی رحمی (حیض و نفاس...) قابلیت بیشتری برای دریافت و انتقال بیماری ها و عفونت ها را دارد.

3- مصلحت حفظ نسل

تک همسری در مورد زن نوعی جلوگیری از مخلوط شدن نطفه ها در رحم زن و جلوگیری از آسیب های حقوقی ، روانی ، عاطفی ، و تربیتی در مورد نسل است. با تک همسری اگر فرزندی متولد شد، به طور یقین مشخص میشود که مربوط به چه کسی است و در نتیجه وضعیت محارم و تکالیف پدر و بستگان از جهت ارث، نفقه، ازدواج و... معلوم میشود.

این مطلب که با پیشرفت علوم ژنتیکی و پزشکی و ... امکان تشخیص فرزند در رحم یا نسب فرزند وجود دارد نیز نمی تواند مجوز چند همسری زنان باشد چرا که؛

اولاً ، مساله تشخیص نسب یکی از حکمت های ممنوعیت چند همسری زنان است نه علت تامه آن.

ثانیاً ، تشخیص پزشکی و علمی اموری خطا پذیر بوده که همواره امکان خظا در مورد آن می رود.

ثالثاً ، علوم تجربی با تمام پیشرفت خود امکان اثبات بی ضرر بودن رابطه ی متعدد جنسی زن را برای جنین شوهر اول یا دوم ندارد.

4- مصلحت اعضای خانواده

خانواده اجتماعی کوچک است که زیربنای اصلی تعالی فرد و اجتماع بشر را تشکیل می دهد و از این رو اهمیت به سزایی در اندیشه اسلامی دارد و از ساز و کار ظریف و پیچیده ای تبعیت می کند که تمام جوانب مصالح فردی و خانوادگی و اجتماعی اعم از مصالح دنیوی و اُخروی در آن لحاظ شده است. تربیت و پرورش فرزندان و زمینه سعادت و شقاوت دنیوی و اُخروی آنها در خانواده شکل میگیرد.

از طرف دیگر تقسیم کار ویژه ای برای اعضای خانواده در نظر گرفته شده است که در ضمن آن وظایف و اختیاراتی برای پدر و مادر پیش بینی شده است. تعدد شوهر ضمن آنکه نقض کننده ی حقوق و اختیارات اوست در تربیت و تعالی روحی و روانی و تربیتی فرزندان تاثیر منفی بسزایی خواهد داشت.

سوال سوم: علت دخالت نکردن خدابه طورمستقیم درحوادث واتفاقات چیست؟

برتمام نظام عالم سنت ها وقوانین خداوند متعال، جاری است وامور ازمجرای علل واسباب خاص خود محقق میشوند وخدای متعال آفریننده انسان با تمام ویژگی های اوست .خدا است که دروجود انسان عقل، احساس ،عاطفه،وجدان و...قرارداده است . بنا براین درواقع خدای سبحان آن دختربچه را توسط پلیس  نجات داد زیرا قبلا گفتیم که خداوندمسبب الاسباب است وگاه مستقیم به صورت معجزه فعل اورا مشاهده میکنیم ولی آنچه سنت الهی وغالب است اینست که رحمانیت ومهربانی اش درتمام عالم توسط اسباب وعلل اوجاری میگردد.

سوال چهارم: چرا در بعضی مواقع با اینکه تمام جوانب کار سنجیده می شود و به خدا هم توگل می شود،خدا کمک نمی کند و کار به سرانجام نمی رسد؟

همانگونه که عرض شد دنیا طبق طبیعت ذاتی که دارد، محل تزاحم ودرگیری علت ها واسباب وگرایشات ومحل اثرپذیری واثرگذاری های متعددموجودات ازاعمال انسان هاوتأثیرموجودات دیگراست. درمیان انسان ها به خاطرداشتن اختیاروقدرت انتخاب انسان خوب وبد وجود دارد. اینکه حضرت عالی برای خرید وسیله ای توکل کردید ومشورت ولی دراین حال نتیجه مطلوب مد نظرشما حاصل نشده ؛میتواند دلایل واحتمالات مختلف داشته باشد.مانند اینکه فرد مشاورکوتاهی کرده یا دراین امرآگاهی لازم را نداشته؛ یا نیازبه مشورت بیشتربوده؛ یا به مصلحت شما نبوده؛یا جنس خریداری شده شاید به لحاظ های بهتراست ولذا قیمت بیشتری پرداختید؛ و...واگرتوکل حقیقی باشد انسان متوکل بهره خود را ازتوکل میبرد هرچند برایش محسوس نباشد. شاید برای پرسش گربسیارمحترم که خودمعلم تعلیم وتربیت میباشند طرح مثالی خالی ازلطف نباشد وآن اینکه اگرمعلمی تمام تلاش خود را بکند ودرس را برای همه شاگردان با تمام ابعاد و با بهترین روش و....بیان کند حال دانش آموزی درامتحان با وجود تلاشی که به گمان خودش کرده ولی به نتیجه دلخواه نرسیده باشد ، آیا منطقی است که بگوید حال که من به نتیجه دلخواه نرسیدم پس وجود معلم ،بودن معلم وتدریس معلم چه فایده ای دارد واصلا بودو نبود اومساوی است ؟؟؟؟؟؟؟؟

 

 

 

    

نظرات

صفری (تایید نشده)
18 شهريور 1395

ممنون از پاسخ های دقیق استادبزرگوارم سرکارخانم رئوف.خدا ایشان را برای ما شاگردان حفظ کند.توفیقات الهی را برایشان آرزومندم.

ارسال نظر جدید

محتوای این فیلد خصوصی است و به صورت عمومی نشان داده نخواهد شد.
18 - = 12
پاسخ این سوال ریاضی را بصورت عدد وارد كنيد نه حروف. به عنوان مثال در پاسخ "دو + چهار =؟" وارد کنید "6".
کليه حقوق اين سايت متعلق به مدرسه علمیه اسلامی شناسی حضرت زهرا سلام الله علیها مي باشد و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است.

آمار سایت

  • بازدید کل: 7,845,871

    اوقات شرعي